Οι τρέχουσες γεωπολιτικές προκλήσεις και οι οικονομικές εντάσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θέτουν την Ελλάδα μπροστά σε τεράστιες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας και της οικονομίας. Ως Γερμανοελληνικός Επιχειρηματικός Σύνδεσμος DHW, θεωρούμε καθήκον μας να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας και να προσφέρουμε συγκεκριμένη υποστήριξη για τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.
Θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας ώστε επιχειρήσεις και θεσμοί στην Γερμανία αναγνωρίσουν την Ελλάδα ως αξιόπιστο εταίρο σε καίριους τομείς, όπως η ενέργεια, η τεχνολογία και η άμυνα. Παράλληλα, επιθυμούμε να συμβάλουμε στην ενίσχυση της πολιτικής της ΕΕ μέσω στοχευμένων διαλόγων και δράσεων, ώστε η Ελλάδα να μην βρεθεί απομονωμένη σε ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης.
Εκτός από την προώθηση επενδύσεων και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, θέλουμε να εστιάσουμε στη στρατηγική σημασία της Ελλάδας για τη σταθερότητα της Ευρώπης. Αυτό περιλαμβάνει τη συνεργασία σε καινοτόμους οικονομικούς τομείς, την υποστήριξη στη διαχείριση των συνόρων και την ενίσχυση περιφερειακών συμμαχιών.
Ο DHW θα συνεχίσει να δημιουργεί πλατφόρμες για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ πολιτικής, οικονομίας και κοινωνίας των πολιτών, τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα. Στόχος μας είναι η ανάπτυξη λύσεων που θα εμβαθύνουν τη συνεργασία μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας και θα διασφαλίσουν μακροπρόθεσμα την ειρήνη και την ευημερία στην περιοχή.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί μόνο πρόκληση, αλλά και ευκαιρία για την Ευρώπη – ως πυλώνας σταθερότητας, ενεργειακός εταίρος και γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και της νοτιοανατολικής γειτονιάς της. Αυτές τις δυνατότητες θέλουμε να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε ενεργά, μαζί με τους Γερμανούς και Έλληνες εταίρους μας.
Σε αυτό το ειδικό τεύχος του DHW News, αναφερόμαστε στο περιοδικό Internationale Politik–SPECIAL 1/25 με θέμα «Απαραίτητος, απρόβλεπτος. Η Τουρκία ως εταίρος». Το περιοδικό «Internationale Politik» είναι το επίσημο όργανο του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (DGAP), δικτύου και δεξαμενής σκέψης για την εξωτερική πολιτική στη Γερμανία και ενός think tank του Υπουργείου Εξωτερικών. Ιδρύθηκε το 1955 κατά το πρότυπο του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (Council on Foreign Relations) και του Chatham House στο Λονδίνο, διεξάγει έρευνα στον τομέα της διεθνούς πολιτικής και δεσμεύεται για μια βιώσιμη γερμανική και ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας που θα είναι προσανατολισμένη προς τη δημοκρατία, την ειρήνη και το κράτος δικαίου. Η DGAP είναι πολιτικά ανεξάρτητη και, ως ερευνητικός οργανισμός και οργάνωση μελών, διαμορφώνει τη συζήτηση για την εξωτερική πολιτική στη Γερμανία.
«Απαραίτητος, απρόβλεπτος. Η Τουρκία ως εταίρος»
Η έκθεση έχει αρκετές σημαντικές αναφορές και πιθανές συνέπειες για την Ελλάδα, ιδιαίτερα στους τομείς της γεωπολιτικής, της ασφάλειας και της μετανάστευσης.
Εδώ συνοψίζονται τα σχετικά σημεία:
1. Εδαφικές διαφορές και εντάσεις στο Αιγαίο
• Διαφορές κυριαρχίας: Η Τουρκία αμφισβητεί συχνά την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και χρησιμοποιεί το διαρκώς επεκτεινόμενο ναυτικό της για να υποστηρίξει αυτές τις διεκδικήσεις. Αυτό έχει άμεσες συνέπειες για την ασφάλεια της Ελλάδας και τη σταθερότητα στην περιοχή.
• Κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο: Η Τουρκία έχει παρεμποδίσει τις έρευνες της Ελλάδας και της Κύπρου για κοιτάσματα φυσικού αερίου. Αυτό οδηγεί σε άμεσες εντάσεις και θα μπορούσε να προκαλέσει κλιμάκωση μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ.
• Στρατιωτική ενίσχυση: Η ενίσχυση του τουρκικού ναυτικού, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιαζόμενου δεύτερου αεροπλανοφόρου, δείχνει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας να επεκτείνει την επιρροή της στη Μεσόγειο, ασκώντας στρατηγική πίεση στην Ελλάδα.
2. Μεταναστευτική πολιτική και ζητήματα συνόρων
• Τουρκική επιρροή στη μετανάστευση: Η Τουρκία έχει ήδη δείξει το 2020 ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τη μετανάστευση ως μέσο πίεσης κατά της ΕΕ και ειδικότερα κατά της Ελλάδας, χαλαρώνοντας τους συνοριακούς ελέγχους και στέλνοντας μετανάστες στα ελληνικά σύνορα. Τέτοιες ενέργειες αποσταθεροποιούν τη διαχείριση των συνόρων της Ελλάδας και επιβαρύνουν την ελληνική κοινωνία και τους πόρους της.
• Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τη μετανάστευση: Η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Τουρκία για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Μια ασταθής ή αναξιόπιστη τουρκική πολιτική σε αυτόν τον τομέα έχει άμεσες συνέπειες για την Ελλάδα, η οποία συχνά λειτουργεί ως πρώτος σταθμός για τους μετανάστες στην ΕΕ.
3. ΝΑΤΟ και περιφερειακά ζητήματα ασφάλειας
• Αποκλεισμός αποφάσεων του ΝΑΤΟ: Η Τουρκία έχει παρεμποδίσει στο παρελθόν πρωτοβουλίες του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα, ως άμεσα εμπλεκόμενο κράτος, επηρεάζεται από αυτές τις καθυστερήσεις και θα μπορούσε να απομονωθεί σε θέματα ασφάλειας.
• Τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις: Η Τουρκία πραγματοποιεί τακτικά στρατιωτικές ασκήσεις σε ελληνικά χωρικά ύδατα, αυξάνοντας τις εντάσεις και τον κίνδυνο συγκρούσεων.
• Ασυνεπής πολιτική του ΝΑΤΟ: Οι διαφορετικές θέσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας εντός του ΝΑΤΟ υπονομεύουν τη συνοχή της Συμμαχίας και δυσχεραίνουν την υιοθέτηση ενιαίας στάσης απέναντι στη Ρωσία και άλλες απειλές.
4. Οικονομικός και πολιτικός ανταγωνισμός
• Ενεργειακός ανταγωνισμός: Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των ενεργειακών διαδρομών στη Μεσόγειο, υπονομεύοντας τις προσπάθειες της Ελλάδας να αξιοποιήσει κοιτάσματα φυσικού αερίου και να οικοδομήσει περιφερειακές συνεργασίες (π.χ. με το Ισραήλ και την Αίγυπτο).
• Τουρκική επιρροή στην περιοχή: Η Τουρκία προσπαθεί να εδραιωθεί ως κυρίαρχη δύναμη στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, συχνά εις βάρος της Ελλάδας και άλλων κρατών της ΕΕ. Η Άγκυρα παρουσιάζεται στην Αφρική ως εναλλακτική λύση απέναντι στην Ευρώπη και τη Γαλλία, υπονομεύοντας τις ελληνικές προσπάθειες για περιφερειακή σταθερότητα.
5. Συνέπειες για την Ελλάδα
• Απειλή ασφάλειας: Η αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της Τουρκίας και η επεκτατική εξωτερική πολιτική της αποτελούν άμεση απειλή για την Ελλάδα. Η Αθήνα μπορεί να αναγκαστεί να αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία και τις δαπάνες, επιβαρύνοντας την οικονομία.
• Εξάρτηση από την πολιτική της ΕΕ: Η Ελλάδα θα βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην υποστήριξη της ΕΕ για να αντιμετωπίσει ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης. Μια αποτυχία της ΕΕ να υιοθετήσει ενιαία στάση απέναντι στην Τουρκία θα μπορούσε να αποδυναμώσει τη θέση της Ελλάδας.
• Κίνδυνος κλιμάκωσης: Η έκθεση υποδεικνύει μια μακροπρόθεσμα επιθετική τουρκική στάση, που αυξάνει τον κίνδυνο στρατιωτικών επεισοδίων μεταξύ των δύο χωρών.
Συμπέρασμα:
Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις στην Τουρκία αποτελούν αυξανόμενη πρόκληση στον τομέα της ασφάλειας και της διπλωματίας. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις απειλές, η Ελλάδα θα πρέπει να βασιστεί σε ισχυρότερη υποστήριξη από την ΕΕ, στενότερη συνεργασία στο ΝΑΤΟ και στρατηγικές συμμαχίες (π.χ. με το Ισραήλ και την Αίγυπτο). Ταυτόχρονα, ο κίνδυνος κλιμάκωσης με την Τουρκία παραμένει ένας διαρκής παράγοντας κινδύνου.
Όσον αφορά την οικονομική κατάσταση της Τουρκίας, παραμένει ανοιχτό και αναπάντητο το ερώτημα από πού αντλεί η χώρα τα χρηματικά ποσά που δαπανά για την άμυνα και την επέκτασή της σε ορισμένες βαλκανικές χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, καθώς και στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
LINK zur PDF-Datei des IP-Special 1/25: